Lleoliad y cyfarfod:
Y Siambr - Y Senedd
Dyddiad y cyfarfod:
Dydd Mercher, 23 Tachwedd
2016
Amser y cyfarfod: 13.30
Gellir gwylio’r cyfarfod ar Senedd TV
yn:
http://senedd.tv/cy/4007
Gweld Cofnod y Trafodion
Dechreuodd yr eitem am 13.30
Gofynnwyd y 9 cwestiwn cyntaf. Gwahoddodd y Dirprwy Lywydd lefarwyr y pleidiau i ofyn cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet ar ôl cwestiwn 2.
Dechreuodd yr eitem am 14.19
Gofynnwyd y 9 cwestiwn cyntaf. Gwahoddodd y Dirprwy Lywydd lefarwyr y pleidiau i ofyn cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet ar ôl cwestiwn 2.
Dechreuodd yr eitem am 15.05
Gofynnwyd y cwestiwn.
Dechreuodd yr eitem am 15.07
Gwnaeth Joyce Watson ddatganiad ar ymgyrch y rhuban gwyn.
Gwnaeth Mark Isherwood ddatganiad ar gynllun strategol newydd Girlguiding Cymru.
Gwnaeth Julie Morgan ddatganiad ar ddadorchuddio plac yn Ystum Taf yn coffáu Idloes Owen, sylfaenydd Opera Cenedlaethol Cymru.
Dechreuodd yr eitem am 15.11
NDM6169 Elin Jones (Ceredigion)
Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru, yn unol â Rheol Sefydlog 33.2:
1. Yn ystyried Adroddiad y Pwyllgor Busnes, 'Diwygio Rheolau Sefydlog: Rheol Sefydlog 26 - Biliau Aelod' a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 15 Tachwedd 2016; a
2. Yn cymeradwyo'r cynnig i ddiwygio Rheol Sefydlog 26, fel y nodir yn Atodiad B i Adroddiad y Pwyllgor Busnes.
Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.
Bydd y Llywydd yn cynnal y balot cyntaf ar 25 Ionawr 2017. Bydd y Swyddfa Gyflwyno yn cysylltu â’r Aelodau gyda manylion am sut i gymryd rhan yn y balot.
Dechreuodd yr eitem am 15.12
Gohiriwyd y bleidlais ar y cynnig tan y cyfnod pleidleisio.
Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig heb ei ddiwygio:
NDM6143
Lee
Waters (Llanelli)
Huw
Irranca–Davies (Ogwr)
Simon
Thomas (Canolbarth a Gorllewin
Cymru)
Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:
1. Yn cydnabod manteision enfawr posibl cymhwyso 'data mawr' mewn amaethyddiaeth.
2. Yn nodi'r twf o ran ymchwil a datblygu mewn amaethyddiaeth fanwl fel ffordd o gynyddu cynnyrch, gwneud y defnydd gorau o adnoddau prin a lleihau'r defnydd o gemegau niweidiol.
3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i ddatblygu strategaeth i roi Cymru ar y blaen o ran datblygiadau amaethyddiaeth fanwl.
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
43 |
0 |
0 |
43 |
Derbyniwyd y cynnig heb ei ddiwygio.
Dechreuodd yr eitem am 15.58
Gohiriwyd y bleidlais ar y cynnig a’r gwelliannau o dan yr eitem hon tan y cyfnod pleidleisio.
Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig heb ei ddiwygio:
NDM6170 Paul Davies (Preseli Sir Benfro)
Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:
1. Yn cydnabod bod y diwydiant manwerthu yn cyflogi 130,000 o bobl yng Nghymru, ac yn gwneud cyfraniad allweddol i economi Cymru.
2. Yn nodi mai cyfradd y siopau gwag yng Nghymru yw 14 y cant, a bod y gyfradd a ragwelir o ran cau siopau yn uwch yng Nghymru nag yn unman arall yn y DU dros y ddwy flynedd nesaf.
3. Yn gresynu nad yw Llywodraeth Cymru wedi defnyddio mesurau arloesol a chefnogol i gynorthwyo busnesau wrth bontio i drefniadau ailbrisio Asiantaeth y Swyddfa Brisio, gan adael busnesau Cymru i wynebu ardrethi uchel, ynghyd â system o ad-daliadau dros dro, a phroses araf o apeliadau.
4. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:
a) dileu ardrethi busnes ar gyfer pob busnes sydd â gwerth ardrethol o hyd at £12,000, a rhoi cymorth sy'n lleihau'n raddol i'r rhai sydd â gwerth ardrethol o hyd at £15,000;
b) gweithredu ffordd ragweithiol o ddiwygio'r system ardrethi busnes hynafol mewn ffordd radical, a gwneud Cymru yn genedl flaengar o ran mynd i'r afael â'r angen i ddarparu amgylchedd busnes mwy cefnogol; ac
c) rhoi cap ar unwaith ar y lluosydd, a chynllun wedi'i amserlennu ar gyfer gostyngiad graddol mewn ardrethi.
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
14 |
0 |
31 |
45 |
Gwrthodwyd y cynnig heb ei ddiwygio.
Cyflwynwyd y Gwelliannau a ganlyn:
Gwelliant 1. Jane Hutt (Bro Morgannwg)
Dileu pwyntiau 3 a 4 a rhoi yn eu lle:
Yn ailddatgan annibyniaeth Asiantaeth y Swyddfa Brisio yn dilyn datganoli ardrethi annomestig i Gymru.
Yn nodi nad diben gwaith ailbrisio Asiantaeth y Swyddfa Brisio yw codi refeniw ychwanegol ac er bod rhai gwerthoedd ardrethol wedi cynyddu at ei gilydd maent wedi lleihau.
Yn nodi'r canlynol gan Lywodraeth Cymru:
a) penderfyniad i estyn y cynllun Rhyddhad Ardrethi i Fusnesau Bach ar gyfer 2017-18, gan leihau'r dreth y mae 70,000 o fusnesau bach yng Nghymru yn ei thalu;
b) penderfyniad i sefydlu'r cynllun Rhyddhad Ardrethi i Fusnesau Bach yn gynllun parhaol o 2018, gan roi sicrwydd i fusnesau bach y bydd y lleihad yn eu treth yn parhau;
c) ymrwymiad i adolygu'r cynllun Rhyddhad Ardrethi i Fusnesau Bach er mwyn ei wneud yn gynllun symlach a thecach i fusnesau yng Nghymru;
d) penderfyniad i gyflwyno cynllun rhyddhad trosiannol gwerth £10 miliwn ym mis Ebrill 2017 er mwyn cynnig cymorth ychwanegol i fusnesau bach sy'n elwa ar y cynllun Rhyddhad Ardrethi i Fusnesau Bach ac y mae'r gwaith ailbrisio wedi effeithio arnynt.
Cynhaliwyd pleidlais ar welliant 1:
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
24 |
0 |
21 |
45 |
Derbyniwyd gwelliant 1.
Gan fod gwelliant 1 wedi’i dderbyn, cafodd gwelliant 2 ei ddad-ddethol.
Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig wedi’i ddiwygio:
NDM6170 Paul Davies (Preseli Sir Benfro)
Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:
1. Yn cydnabod bod y diwydiant manwerthu yn cyflogi 130,000 o bobl yng Nghymru, ac yn gwneud cyfraniad allweddol i economi Cymru.
2. Yn nodi mai cyfradd y siopau gwag yng Nghymru yw 14 y cant, a bod y gyfradd a ragwelir o ran cau siopau yn uwch yng Nghymru nag yn unman arall yn y DU dros y ddwy flynedd nesaf.
3. Yn ailddatgan annibyniaeth Asiantaeth y Swyddfa Brisio yn dilyn datganoli ardrethi annomestig i Gymru.
4. Yn nodi nad diben gwaith ailbrisio Asiantaeth y Swyddfa Brisio yw codi refeniw ychwanegol ac er bod rhai gwerthoedd ardrethol wedi cynyddu at ei gilydd maent wedi lleihau.
5. Yn nodi'r canlynol gan Lywodraeth Cymru:
a) penderfyniad i estyn y cynllun Rhyddhad Ardrethi i Fusnesau Bach ar gyfer 2017-18, gan leihau'r dreth y mae 70,000 o fusnesau bach yng Nghymru yn ei thalu;
b) penderfyniad i sefydlu'r cynllun Rhyddhad Ardrethi i Fusnesau Bach yn gynllun parhaol o 2018, gan roi sicrwydd i fusnesau bach y bydd y lleihad yn eu treth yn parhau;
c) ymrwymiad i adolygu'r cynllun Rhyddhad Ardrethi i Fusnesau Bach er mwyn ei wneud yn gynllun symlach a thecach i fusnesau yng Nghymru;
d) penderfyniad i gyflwyno cynllun rhyddhad trosiannol gwerth £10 miliwn ym mis Ebrill 2017 er mwyn cynnig cymorth ychwanegol i fusnesau bach sy'n elwa ar y cynllun Rhyddhad Ardrethi i Fusnesau Bach ac y mae'r gwaith ailbrisio wedi effeithio arnynt.
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
34 |
0 |
11 |
45 |
Derbyniwyd y cynnig wedi’i ddiwygio.
Dechreuodd yr eitem am 16.53
Gohiriwyd y bleidlais ar y cynnig a’r gwelliannau o dan yr eitem hon tan y cyfnod pleidleisio.
Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig heb ei ddiwygio:
NDM6171 Rhun ap Iorwerth (Ynys Môn)
Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:
1. Yn gresynu at y bwlch rhwng y gweithwyr a gaiff y cyflog uchaf a'r gweithwyr a gaiff y cyflog isaf yn awdurdodau lleol Cymru a'r sector cyhoeddus ehangach.
2. Yn nodi llwyddiant Plaid Cymru o ran gorfodi Llywodraeth Cymru i ddiwygio'r Ddeddf Democratiaeth Leol yn ystod y Pedwerydd Cynulliad i gynnwys mesurau sydd wedi gwella tryloywder o ran sut y penderfynir ar gyflog uwch swyddogion drwy sefydlu panelau taliadau annibynnol.
3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:
(a) deddfu i gyflwyno cyfres o gyfraddau, telerau ac amodau cyflog a gaiff eu penderfynu'n genedlaethol, i reoli cyflogau uwch swyddogion a phrif swyddogion drwy fframwaith cenedlaethol a fyddai'n sicrhau tegwch i bob gweithiwr yn y sector cyhoeddus yng Nghymru; a
(b) diffinio rôl prif weithredwyr awdurdodau lleol mewn deddfwriaeth a fyddai'n cynnwys diddymu taliadau ychwanegol i swyddogion cynghorau ar gyfer dyletswyddau swyddog canlyniadau.
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
7 |
4 |
34 |
45 |
Gwrthodwyd y cynnig heb ei ddiwygio.
Cyflwynwyd y Gwelliannau a ganlyn:
Gwelliant 1. Jane Hutt (Bro Morgannwg)
Dileu pwynt 2 a rhoi yn ei le:
Yn nodi gofynion y Ddeddf Democratiaeth Leol, sy'n cynnwys mesurau sydd wedi gwella tryloywder o ran sut y penderfynir ar gyflog uwch-swyddogion drwy ehangu pwerau Panel Annibynnol Cymru ar Gydnabyddiaeth Ariannol.
Cynhaliwyd pleidlais ar welliant 1:
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
28 |
0 |
17 |
45 |
Derbyniwyd gwelliant 1.
Gan fod gwelliant 1 wedi’i dderbyn, cafodd gwelliant 2 ei ddad-ddethol.
Gwelliant 3. Paul Davies (Preseli Sir Benfro)
Dileu pwynt 3 a rhoi yn ei le:
Yn galw ar Lywodraeth Cymru i ystyried deddfwriaeth a gyflwynwyd yn awdurdodaethau eraill y Gymanwlad, sydd wedi corffori cyfrifoldebau prif weithredwyr llywodraeth leol yn y gyfraith, fel Adran 94 A o Ddeddf Llywodraeth Leol Awstralia 1989.
Cynhaliwyd pleidlais ar welliant 3:
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
14 |
0 |
31 |
45 |
Gwrthodwyd gwelliant 3.
Gwelliant 4. Jane Hutt (Bro Morgannwg)
Ym mhwynt 3, dileu is-bwynt (a) a rhoi yn ei le:
gweithio gyda phartneriaid cymdeithasol i ddatblygu fframwaith cenedlaethol a fyddai'n sicrhau cyflog teg i weithwyr y sector cyhoeddus datganoledig yng Nghymru; a
Cynhaliwyd pleidlais ar welliant 4:
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
24 |
4 |
17 |
45 |
Derbyniwyd gwelliant 4.
Gwelliant 5. Paul Davies (Preseli Sir Benfro)
Ychwanegu fel pwynt newydd ar ddiwedd y cynnig:
Yn nodi'r dystiolaeth a glywodd y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus, pan alwodd rhanddeiliaid am gydberthyniad rhwng cyflog uwch reolwyr a pherfformiad y sefydliad, fel dangosydd allweddol o sicrhau gwerth am arian.
Cynhaliwyd pleidlais ar welliant 5:
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
45 |
0 |
0 |
45 |
Derbyniwyd gwelliant 5.
Gwelliant 6. Paul Davies (Preseli Sir Benfro)
Ychwanegu pwynt newydd ar ddiwedd y cynnig:
Yn nodi ymhellach dystiolaeth y Gymdeithas Prif Weithredwyr ac Uwch Reolwyr Awdurdodau Lleol i Ymchwiliad Pwyllgor Dethol Llywodraeth y DU ar Gymunedau a Llywodraeth Leol i Dâl Prif Swyddogion ym mis Ionawr 2014, a oedd yn cydnabod bod nifer o awdurdodau lleol wedi dechrau rhannu prif weithredwyr a thimau uwch reoli ers 2010 er mwyn gweithredu arbedion costau ymhellach.
Cynhaliwyd pleidlais ar welliant 6:
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
38 |
0 |
7 |
45 |
Derbyniwyd gwelliant 6.
Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig wedi’i ddiwygio:
NDM6171 Rhun ap Iorwerth (Ynys Môn)
Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:
1. Yn gresynu at y bwlch rhwng y gweithwyr a gaiff y cyflog uchaf a'r gweithwyr a gaiff y cyflog isaf yn awdurdodau lleol Cymru a'r sector cyhoeddus ehangach.
2. Yn nodi gofynion y Ddeddf Democratiaeth Leol, sy'n cynnwys mesurau sydd wedi gwella tryloywder o ran sut y penderfynir ar gyflog uwch-swyddogion drwy ehangu pwerau Panel Annibynnol Cymru ar Gydnabyddiaeth Ariannol.
3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:
(a) gweithio gyda phartneriaid cymdeithasol i ddatblygu fframwaith cenedlaethol a fyddai'n sicrhau cyflog teg i weithwyr y sector cyhoeddus datganoledig yng Nghymru; a
(b) diffinio rôl prif weithredwyr awdurdodau lleol mewn deddfwriaeth a fyddai'n cynnwys diddymu taliadau ychwanegol i swyddogion cynghorau ar gyfer dyletswyddau swyddog canlyniadau.
4. Yn nodi'r dystiolaeth a glywodd y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus, pan alwodd rhanddeiliaid am gydberthyniad rhwng cyflog uwch reolwyr a pherfformiad y sefydliad, fel dangosydd allweddol o sicrhau gwerth am arian.
5. Yn nodi ymhellach dystiolaeth y Gymdeithas Prif Weithredwyr ac Uwch Reolwyr Awdurdodau Lleol i Ymchwiliad Pwyllgor Dethol Llywodraeth y DU ar Gymunedau a Llywodraeth Leol i Dâl Prif Swyddogion ym mis Ionawr 2014, a oedd yn cydnabod bod nifer o awdurdodau lleol wedi dechrau rhannu prif weithredwyr a thimau uwch reoli ers 2010 er mwyn gweithredu arbedion costau ymhellach.
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
38 |
0 |
7 |
45 |
Derbyniwyd y cynnig wedi’i ddiwygio.
Cododd Neil McEvoy fater o drefn ynghylch sylwadau Dawn Bowden amdano’n derbyn dros £100,000 o ddau gyflog.
Dywedodd y Dirprwy Lywydd mai herio ffeithiau a dadleuon yw natur trafodaethau seneddol. Mae Aelodau’n gyfrifol am gywirdeb y datganiadau y maent yn eu gwneud, a chyhyd â’u bod mewn trefn, nid mater i’r Cadeirydd yw barnu’r ffeithiau a gyflwynir.
Yn dilyn hynny, tynnodd Dawn Bowden ei sylwadau yn ôl am y ffigur a nodwyd, ond nid ei sylwadau am y ddwy swydd.
Dechreuodd yr eitem am 17.29
Gohiriwyd y bleidlais ar y cynnig a’r gwelliannau o dan yr eitem hon tan y cyfnod pleidleisio.
Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig heb ei ddiwygio:
NDM6172 Rhun ap Iorwerth (Ynys Môn)
Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:
1. Yn nodi bod y tasglu canser annibynnol wedi galw am darged o 28 niwrnod ar gyfer diagnosis.
2. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i sicrhau bod y buddsoddiad ychwanegol mewn cyfarpar diagnostig, a gafodd ei sicrhau gan Blaid Cymru yn nhrafodaethau'r gyllideb, yn helpu i gyrraedd y targed hwn.
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
11 |
0 |
34 |
45 |
Gwrthodwyd y cynnig heb ei ddiwygio.
Cyflwynwyd y Gwelliannau a ganlyn:
Gwelliant 1. Jane Hutt (Bro Morgannwg)
Dileu popeth a rhoi yn ei le:
Yn nodi:
a) y pwyslais ar ganfod canser yn gynt fel y'i nodwyd yn y cynllun diwygiedig Cynllun Cyflawni Canser ar gyfer Cymru (2016-2020);
b) bod mwy o bobl nag erioed yn cael eu trin am ganser yng Nghymru a bod y cyfraddau goroesi yn uwch nag erioed o'r blaen; ac
c) y bydd Llywodraeth Cymru yn sicrhau bod y buddsoddiad ychwanegol mewn cyfarpar diagnostig a nodwyd yn y gyllideb ddrafft yn cael ei ddefnyddio i wella amseroedd aros a chanlyniadau triniaethau canser.
Cynhaliwyd pleidlais ar welliant 1:
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
24 |
4 |
17 |
45 |
Derbyniwyd gwelliant 1.
Gan fod gwelliant 1 wedi’i dderbyn, cafodd gwelliant 2 ei ddad-dethol.
Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig wedi’i ddiwygio:
NDM6172 Rhun ap Iorwerth (Ynys Môn)
Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:
Yn nodi:
a) y pwyslais ar ganfod canser yn gynt fel y'i nodwyd yn y cynllun diwygiedig Cynllun Cyflawni Canser ar gyfer Cymru (2016-2020);
b) bod mwy o bobl nag erioed yn cael eu trin am ganser yng Nghymru a bod y cyfraddau goroesi yn uwch nag erioed o'r blaen; ac
c) y bydd Llywodraeth Cymru yn sicrhau bod y buddsoddiad ychwanegol mewn cyfarpar diagnostig a nodwyd yn y gyllideb ddrafft yn cael ei ddefnyddio i wella amseroedd aros a chanlyniadau triniaethau canser.
|
O blaid |
Ymatal |
Yn erbyn |
Cyfanswm |
|
38 |
0 |
7 |
45 |
Derbyniwyd y cynnig wedi’i ddiwygio.
Dechreuodd yr eitem am 18.03
Dechreuodd yr eitem am 18.10
NDM6167 Angela Burns (Gorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro)
Dyslecsia - Golwg gwahanol ar fywyd
Daeth y cyfarfod i ben am 18.39
Cynhelir Cyfarfod Llawn nesaf y Cynulliad am 13.30, Dydd Mawrth, 29 Tachwedd 2016